Bốn thứ che tâm
Chúng ta thường quy kết mọi thứ cho cái nghiệp của mình. Thì đúng là tất cả đều do nghiệp, nghiệp từ quá khứ xa cho đến quá khứ gần, nghiệp đang tạo ra trong hiện tại, nghiệp sắp tạo ở tương lai làm cho tâm trí mê mờ. Nhưng cụ thể thì do những nghiệp gì? Thế Tôn dạy, do “tham, sân, si, lợi” che lấp tâm trí của chúng ta.
“Một thời Phật ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
- Nay mặt trời, mặt trăng có bốn thứ che lấp nặng nề khiến không phóng được ánh sáng. Bốn loại nào? Mây, gió bụi, khói và A-tu-la, khiến mặt trời, mặt trăng bị che không phóng ánh sáng được. Đó là, này Tỳ-kheo, mặt trời, mặt trăng có bốn thứ che đậy, khiến mặt trời, mặt trăng không phóng ánh sáng lớn được. Đây cũng như thế, Tỳ-kheo có bốn kết che đậy tâm người không được cởi mở. Thế nào là bốn? Dục kết che đậy tâm người không được khai mở, sân nhuế, ngu si và lợi dưỡng che đậy tâm người không khai mở được.
Đó là, này Tỳ-kheo, có bốn kết che đậy tâm người không khai mở được. Hãy cầu phương tiện diệt bốn kết này. Như thế, các Tỳ-kheo, nên học điều này.
Bấy giờ các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.
(Kinh Tăng nhất A-hàm, tập II, phẩm Thanh văn, VNCPHVN ấn hành, 1998, tr.52)
Trong bốn món kết “tham, sân, si, lợi” che tâm mà Thế Tôn đã dạy, thì ba độc (tham, sân, si) là căn bản phiền não, là bản chất của chúng sanh, sanh ra nơi đời là đã sẵn có trong tâm và bị chúng chi phối nặng nề. Để xua tan sự che phủ ba độc, phải dùng đến ánh sáng tuệ giác của “vô tham, vô sân, vô si”. Nhưng đây không phải là chuyện dễ làm, nhất là đối với hạng người phước mỏng nghiệp dày như chúng ta.
Còn món kết sau cùng, đó là lợi, tuy không phải là căn bản phiền não nhưng cũng rất khó dứt trừ. Dân gian thường nói, thấy lợi thì tối mắt, chính là đã thừa hưởng sâu sắc ý pháp này của Phật. Cũng vì chút lợi danh mà nhắm mắt làm càn, vong ân bội nghĩa, gây ra biết bao đổ vỡ và khổ đau. Để không bị lợi danh che mắt, chúng ta cần thường xuyên giác tỉnh, vận dụng tuệ giác vô thường để quán chiếu lợi danh như huyễn, có đó rồi không đó, nhằm giữ tâm thư thái, nhẹ nhàng.
Phương châm của người học Phật là “duy tuệ thị nghiệp”, phải thành tựu tuệ giác. Sở dĩ chúng ta dụng công tu hành đã lâu mà tuệ giác không hiển lộ chính vì tâm còn bị bụi mờ “tham, sân, si, lợi” che phủ. Khoan nói đến tham sân si, vì chỉ riêng một món “lợi” thôi mà đã gây đảo điên thế sự. Không chỉ người đời, mà ngay cả người tu nếu không khéo cũng rơi vào chướng nạn này. Vậy nên, hãy bắt đầu từ việc dễ nhất, xả bỏ lợi danh để từng bước khai mở tuệ giác, tự tại thong dong.
Say đắm lợi danh, rõ ràng là đi ngược với đạo giải thoát. Người tu mà vướng vào lợi danh càng nhiều thì tâm trí bị che phủ và u ám càng nặng, vì như Thế Tôn đã dạy, “bốn kết che đậy tâm người không khai mở được”. Từ xa xưa, Thế Tôn đã từng tha thiết: “Này các Tỳ-kheo, hãy cầu phương tiện diệt bốn kết này”. Đến tận ngày nay, nhìn vào hiện trạng tu học của bốn chúng đệ tử, lời dạy của Ngài vẫn còn cấp thiết, đồng vọng quanh ta.
Quảng Tánh
- ','')">
- Bản tin Phật giáo Quảng Nam QCB số 3 phát hành ngày 20/7/2015
- Bản Tin Phật Giáo Quảng Nam QCB Số 2, phát ngày 30/5/2015
- Lễ nhập kim quan cố HT. Thích Chơn Phát
- BẢN TIN PHẬT GIÁO QUẢNG NAM QCB SỐ 04, Phát hành ngày 17/09/2015
- Bản tin Phật giáo Quảng Nam QCB số đầu tiên, phát ngày 4/4/2015
- Phật giáo Duy Xuyên tổ chức Đại lễ Phật đản
- Phật giáo Duy Xuyên tổ chức Đại lễ Phật đản 2
- Những Quan Niệm Chưa Đúng Về Đạo Phật - Thích Phước Tiến 2016
- Lật tẩy "cái bang" giả nhà sư khất thực-VTC
- Đại Lễ Cầu Siêu Nạn Nhân Tử Vong Vì TNGT 2014
- Lễ công bố Quyết Định Bổ Nhiệm Trú Trì chùa Minh Giác - Điện Bàn
- Chư Tăng Quảng Nam an cư kiết hạ
- Triển Khai Hiên Chương Giáo Hội - Hòa Thượng Thích Thiện Nhơn Chủ Tịch HĐTSTW
- Lễ khai mạc Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần 7 (2012-2017)
- Đại lễ Khánh Thành Học Viện Phật Giáo Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh
- Lễ Phật đản tại chùa Linh Bửu
- Khai mạc khóa tu mùa hè năm 2015 tại Tam Kỳ
- Đêm hoa đăng khóa tu mùa hè lần 2 tại Tam Kỳ
- GĐPT Thăng Bình văn nghệ cúng dường Phật đản PL 2557 - 2013
- đạo từ của Hòa thượng Thích Thiện Duyên tại buổi lễ cầu siêu Anh hùng liệt sĩ Núi Quế - Quế Sơn
- Hòa thượng Trưởng ban Trị Sự về chứng minh Đại lễ kỳ siêu tại Núi Quế - Quế Sơn
- Hướng dẫn các em khóa tu dùng cơm tự chọn
- Trung ương Giáo hội thăm chính phủ
- HT.Thích Thiện Duyên - Trưởng BTSGHPGVN tỉnh đạo từ tại Đại hội Phật giáo huyện Điện Bàn NK.2011-2016
- Cuộc Đời và Đạo Nghiệp Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Thanh Bích
- Hoa đăng khóa tu mùa hè - Kiên Giang
- Phim phóng sự Phật giáo Đại Lộc - 20 năm một chặng đường phát triển (1996-2016)
- Đại hội Phật giáo huyện Phú Ninh lần 3
- Phát biểu khai mạc của HT. Trưởng Ban Trị Sự GHPGVN tỉnh Quảng Nam
- Diễu hành xe hoa Phật đản PL.2561 tại Đại Lộc
- Hội An rước Phật đản sanh PL.2561
- Bản tin Phật giáo Quảng Nam QCB số 10
- Bản tin Phật giáo Quảng Nam số 16
- Phóng sự khám bệnh tại chùa Vĩnh An
- Phật giáo Quảng Nam diễu hành xe đạp kính mừng Phật đản
- Hội Nghị Giao ban 5 tỉnh miền Trung